Naar aanleiding van het 65 jarig bestaan van onze maatschappij ’Recht en Plicht’ en het kampioenfeest 2014, hebben we een poging gedaan om het reilen en zeilen van de duivensport in Lembeke in het algemeen, en van onze maatschappij in het bijzonder, eens op papier te zetten.

We danken hierbij de afstammelingen van de families De Maertelaere, Pattijn, Van Eenaeme, Soens en Christiaan Slock voor de bekomen informatie en anekdoten. We beseffen wel dat hier en daar iets onjuist kan zijn of onvolledig is. Dit is deels toe te schrijven aan de leeftijd van sommige informanten…. Daarom bij deze een oproep aan allen die nog iets weten en/ of anekdotes kennen ter aanvulling van het hiernavolgende.

Bij de intrede in 1913 van burgermeester D’Alcantara en zijn echtgenote, na hun huwelijksreis, is een eerste openbaar spoor van de duivenmelkers van Lembeke, namelijk toen was er in de verwelkomingstoet een door een stel paarden getrokken praalwagen, genaamd ‘De Ark van Noë’, van de plaatselijke duivenmaatschappij.

De duivenwedstrijden in Lembeke bestonden al van voor WO II en werden georganiseerd in ’t Klein Cafeeken’ van dhr. en mevr. Van Acker gelegen in de Eeklostraat. Kort na de oorlog werd de duivenmaatschappij ‘Recht en Vooruit’ opgericht. Deze had haar lokaal in café Boldershof in Lembeke-dorp bij Kamiel De Wilde. De maatschappij was aangesloten bij de Vrije Bond van België en mocht aanvankelijk slechts één vlucht per weekend organiseren vanuit Arras.

Er waren meer dan honderd hoklijsten. Er waren toen der tijd zeer veel liefhebbers met weliswaar een gering aantal duiven. Door de jaren heen is dit net andersom geworden, nu : zeer veel duiven met een gering aantal melkers. Het groot aantal melkers zorgde uiteraard ook voor de nodige spanningen. Deze kwamen er doordat bij sommige melkers het duivenaantal steeds maar groter werd en de kleine melkers alzo de stuipen op het lijf joegen.

Om dit probleem trachten op te lossen en de kleine melkers voldoende winstmogelijkheden te geven, werd onder andere ingevoerd dat op de serie onaangeduid kon worden ingezet van de 1° tot en met de 4° afgegeven duif, van de 5° t/m de 8° en van de 9° t/m de 12°.
De wrevel bleef evenwel bestaan en men stichtte op 1 november 1949 een tweede maatschappij ‘ Recht en Plicht ‘. Die vond haar lokaal bij Omer De Muynck, nu ’t Straatje zonder Einde in de Vaartstraat en de meeste kleine melkers sloten zich daarbij aan.

De maatschappij ‘Recht en Vooruit’ verliet het Boldershof in 1952 en vestigde zich in café Maertelaers, bij Maurice De Maertelaere. Dit lokaal was gevestigd in de Nieuwstraat waar ook de voetbalclub van Lembeke zijn lokaal en kleedkamers had. De duiven werden er ingekorfd in de café zelf, boven de afgedekte biljart. De constateurs moesten telkens van de zolder worden gehaald en bij tekort werd er met de bomfiets naar Eeklo gereden om er 2 per keer op te halen bij Union Eiktak, toen bestuurd door dhr. Louis Ingels vanuit den Bus. De firma Aers uit Waarschoot was toen de voerman. Het verhaal van de maatschappij ‘Recht en Vooruit’ eindigt hier in dit lokaal.

Onze maatschappij ‘Recht en Plicht’ bleef in de Vaartstraat van 1949 tot 1968. In die periode waren de kermisvluchten zeer belangrijke wedstrijden met een regulateur als inzet. Deze trofeeën zijn nog bij tal van onze oudere getalenteerde melkers terug te vinden. Toen Omer De Muynck zijn fietsenzaak en café stopzette stelden 4 Lembeekse cafés hun kandidatuur. De liefhebbers hebben dan bij stemming gekozen voor café De Vriendenkring bij Remi Pattyn in de Eeklostraat en de maatschappij bleef er 18 jaar, van 1968 tot 1986, onder voorzitterschap van Juliën Reinhere vervolgens Marcel De Man en Michel De Vos.

De vluchtuitslagen van de snelheidsvluchten werden er ter plaatse berekend door de toen 12 jarige Christiaan Slock. De uitslag werd op de dinsdag na zijn schooluren netjes uitgeschreven en aan de liefhebbers bezorgd. In 1979 heeft de computer zijn intrede gedaan en het reken- en schrijfwerk makkelijker gemaakt.

Hoe ging men aanvankelijk tewerk voor deze berekening ? Een berekeningsvoorbeeld zoals gepubliceerd in Onze Duivenbladzijde van het Volk van 11/08/1948. We citeren :

“Een duif vliegt een afstand van 170,460 km in 2 uur 05 min 132 sec. Het volstaat de afstand te vermenigvuldigen met 60 en het bekomen product te delen door het aantal gevlogen seconden. Men neemt dus 170,460 km x 60 sec. = 1022760. Aantal seconden : 2 uur = 120 min plus 05 min maakt 125 min of 125 x 60 = 7500 seconden plus 13 seconden is in totaal 7513 seconden.Men maakt dus als deling 10227600 : 7513 = 1361,3 meter per minuut”

Het artikel besluit met : iedereen is dus instaat deze eenvoudige berekeningen te maken. Mits een kleine gewoonte wordt men zelfs heel vlug in het nazien der snelheid zijner eigen duif en daar kan zelfs heel wat van afhangen. Tot zover de kroniek.

In het lokaal van Remi Pattyn werd voor het eerst in verbond gespeeld, met name in Fondclub Het Noorden. De toenmalige voorzitter, Michel De Vos , onderhandelde daartoe met Manse Seghers uit Zelzate, ’n fervent duivenmelker en jarenlang geroemde keper van La Gantoise. Men speelde toen op Dourdan, Orléans en Chartres. De vluchtuitslagen van dit verbond werden opgemaakt door Arsène De Maertelaere uit Assenede.

In 1986 werd de café gesloten en werd er start met de huidige buurtwinkel. ‘Recht en plicht verhuisde naar café Den Duiver een eindje verder in de Eeklostraat. Op deze locatie was Marianneke De Pauw de uitbaatster en onder het voorzitterschap van Michel De Vos bleef de maatschappij er tot 1994.

Met veel protest van de familie aanvaardde mevrouw Fanny Van Eenaeme de duivenvereniging in haar café ‘t Gouden Zulleke, maar achteraf gezien heeft dit haar geen windeieren gelegd. De duiven werden er eerst ingemand in een kleine garage. Het voorzitterschap werd toen waargenomen door Michel De Vos met Remi Soens als adjunct. Het vervoer werd van toen af gedaan door de firma Martens uit Zomergem. Schrijnwerker zijnde bouwde Arnold al vlug een comfortabele chalet waar bij het inkorven moest toegekeken worden op de katten die er ook vrije toegang hadden. Om dit probleem op te lossen zorgde hij ervoor dat de melkers er lang genoeg bleven door hen geregeld kippenvleugeltjes te prepareren op zijnen barbecue.

Onder impuls van mevrouw Margeritte Soens werd, bij de sluiting door verkoop van café ’t Gouden Zulleke, in 2002 verhuisd naar café ’t Singel bij Rita Van Horebeke en onder het voorzitterschap aldaar van Christiaan Slock en sinds 2011 van Noël Engels. In 2016 werd het voorzitterschap overgedragen aan Lorenzo De Pauw, die dat jaar eveneens voorzitter werd van de Oost Vlaamse Jeugdclub.

Het bestuur van onze maatschappij ambieerde de digitale mogelijkheden nadrukkelijker en optimaler te gaan gebruiken. Daartoe werd een tweede website www.rechtenplicht.be ontwikkeld en opgestart ten bate van eigen leden en ter ondersteuning van de samenwerking met de liefhebbers van de omliggende maatschappijen en verbonden.

Het programma maakte het eveneens mogelijk om de uitslag van de 4 vluchten van de Ronde van België in het lokaal voor het eerst direct op het TV scherm te brengen en uit te printen. In 2017 zal dit zo gebeuren voor alle vluchten van de maatschappij en zullen de uitslagen desgewenst digitaal worden doorgestuurd.

Onze duivenmaatschappij ‘Recht en Plicht’ is de ‘place to be’ voor onze leden in het bijzonder maar ook liefhebbers van andere maatschappijen en verbonden zijn steeds welkom.

De historiek geeft aan dat onze maatschappij ‘Recht en Plicht’ dit jaar 68 jaar bestaat en dat binnen 7 jaar de Koninklijke titel kan aangevraagd worden.

Lembeke, 01/01/2017.

Iov het bestuur
Joris Vermeulen